£andidus de genitura bomwiflwndpfclWfdttr» (Quomodo generatur bomo* (Qualiter concipit mulier. Signa conceprion: sin muliere» (Quomodo fozmatur fetus in matrice* 0e retentione menftruozum* Sd innandum mulierem rt concipiat* 0e impedientibus conceptionem*- 0c cura carum que conceperunt. 0e rirtute lapidis et bites* (Quodmelicratum conceptum indicet» Signa rtrum mafculum conceperit an femellam* - Signa iterum conceptionis mafculi rei femelle* (Quod etiam mulier pzegnans emittit in coitu menftmum* (Quod mulieres pzegnantes magis appetunt coitum* (Qua de caufa rirgiues grauiter co?rumpuntur* 0c rrinis mulierum a earum lignificatione* (Quid Iit menftnwm in muliere i quando incipiat* (Quare no Iiuut fpermata virisqueadmodu mulierib?mcftrua* Quid Iit fperma et qualiter generatur. 0eeiufdern differentia* 0equattuot digeftionibus* 0e futfocarione matrids* (Qua rita riuere dicatur embzio in matris rtero* Unde reniat nutrimentum puero iit matrice eriftenti* 0e debilitatione fetuum 0e tempoze natiuitatis bominis* 0e accidentibus inegreflu* (Quare plures generentur rno partu ad fimilitudinemanima/ iium tmperfectozum* (Quod er eadem materia animalia plura nafcuntur. 0ecoloze bominis fcdmrarias comeJerioncs* (Quid fit moriflmm Tcaufa generationiseiufdem» De fafiin tione et qualiter accidat» (Quod ec capillis mulier fs generetur ferpens fc6m Huicennam» (Quod non fit dare diluuium vniuerfalc fc6m arillotelem (Qualiter bomo fozmatus ec coipote 7 anima fumit ab afiris ac/ cidentia ad vtrinc#» (De infl nentia omnium planetarum in generatione fetus» (De lune influentia, et quare natus infeptimo menfeviuatmo/ riatur in octauo • Deliam lune quadripartito et q? eius difpofitio in oppofitionc litdeterioz» De virtute planetamm generaliter 7 influentia ea? ad vtrinq^ Candidus de genitura bominis incipit feliciter» 3tis conflat bominem generari er femine riri et m flruo mulieris fc6m pbilicos Srifloteles autem put femen piri quoi fperma dicimus ad formam fpeciei fe* tum producere deinde per rapozem eralare* pbifict rero totum femen riri et mulieris rna cedere in fubflaruiam feres etifti// mant* flotilTimum ell mulierem cum iu coitu 015 viro fit» fi firnul menflruum emittat quo vir fpenna»et vtraq; femina libi concur/ rant»vnumq3 alteri mifceri incipiat fiatim concipereidellau// tem cum femina in matrice ad fetum generandum a natura pzo/ ducuntur» Signa ?bo concipietis in muliere certifiima babent cuj rir in coitu cum ipfa fit» fi mulier poli coitum frigus fentiat» aut in renibus dolozem-preterea Ii modicum aut nullum emittit femen aut fi vir fentiat fugi vinam et attrabi claufura et veluti pzcffttL ra quadam ec parte rulucvd Ii iucta folitum menllrui non cur/ ramei» et citilatio in o:e matricis ineft»doloz etiam in cruribus id ollendit»vcl fi eodem modo non concupifcat coitum» boc aute in aliqbus ve£ in aIiqb?*o non.Hut fi coloz faciei imtatr s efl t aliena Cubitocupiat cibariaffeme in matrice receptu forma fetus boc modo congiurinatvBee quidem primis diebus naturam la/ ctis afTimilat et ad boc naturalis caloz riri in fpermate relictus cum matricis caloze operatur de albaturflemde iHa materia % ad colozem fpilTi inguinis et aliquantulum decocti per nouem di/ es tranfmutatur/demum fit confolidario in membro fetus i boc per duodecim dies tamen apud aliquos cor in pzi misgenerari- verum quia omne quod viuit er quattuoz eSemen/ tts ali augeriq? dicitur quicquid femini terreum ineft cedit in of libus-reliqua riciffim er propria natura v ires alTumunt- debinc fetus r corporis iplius difpofitio in latum longuqj ac profundum formari incipit.per quadraginta dies poftea ad egrdTuj vfq? na' rum pariat ac difponit* Ut mulier concipiaM: quod amplius eftmarculum pariat erperimento probatum eft* Jd autem nec refellere audemus aut probare nili quatenus doctorum libris erplicatur. quibus fiqu s fidem deroge nibil.bac deferiptione opus eft*qu'ppe qui alioruj dictis inmtarmon autem meo iure faciam fententtam_0?atr[cei leporinam t eius inteftina ericcata vehementer 'i in puluerem re dacta*deinde cum vino mulieri in potum propinata ad boc con/ ferre plurimum confiat» pzeterea /i tefticulum rnum leporinum itidem puluerifatum i vino immirtum mulieri in fine monftruo rum propinaueris. deinde cum viro coeat crpertum eft eam con/ cipere % mafculum parere* Sjmile veri 7 illud eft fi epar parui fu/ is t tenelli tefticuli quos tantumodo fcropbaenijtalit dcliccen/ rur vc fupza* et in potum viro aut mulieri propincntur/Cftrum Ii impotens lit (fatim generare * mulierem li fterilis fit facit conci/ perefcam etiam immundam fi mulier lacte afinecontingat*de inde fupra vmbilicum deligatuj teneat donec cum viro coeat ad id conferre matime arbitrantur* Sepe nueromulta occurrut*q bmoi erpimetis fide deregetnd at n et eop ipona fj nate $0 pceptoie pluri fariam coemunt er frigiditate etenim nimia matrids* rei caficfl tate aut humilitate nimia etiam er ficdtatepieruncp contingit, ■pinguedo quocp ercellensadidnocet que ozifirio matridsdr/ cumfufa ipfam conftringit pzcbiberq? femen ingredi qncd fubin de cum rrinaeiedt-boc quidem in ipfa de facili compzebenditur Si emmfpifftoz et alterius iurta folitum colozis fuerit aliqnan/ do edam er calidirate mmiacralat» Semenbocautem diffidit/ us cft cognitu*mulieribus tiquidem ita lubzice 7 te/ nues matrices funt rt retinere femen nequeant* fj ftatim tmmif fum effluat* Cr parte pleruncp riri defectus acdditcum femen ita liquidum ac tenue rt aqua fit ac ffarim ingrelTum dabatur* pzouenit etiam er frigiditate 7 licdtate tefficulozum* 7 homines buiufmodiearo rei mmqj poffunt generare* ftetenris aurem fc minibus matrir mulieris ab rtraqj parte firmiter clauditur rt nil de femine poflfit emitti 7 tunc fit retentio menffruozum quod pzegnantis femine rulgariffimu cft indidum* Cura autem adhiberi confueuit ad ipfas que conceperint* ne aut abozfuj pariant.aut aliquid er fetu minuatur*femine igi tur pzegnanti motus nimius ritet. Cibariis a moriurs lenibus rtatur omniacg ad appetitum miniffrent* cauto tamen opus cft rt cum illam pzegnantem noueris nihil confpccm eius nomines ad quod rolutas incendatur fua ne de facili reperiri queaf.quia crbuiufmod! cupiditate plereq; tam abozfum p>artulerunt*reruj quod maiozi admiratione dignum eft et ipfi ridimusac plerun/ qj erpertilTimusdapis et bites pzcgnati mulieri poli tus abozfum pzobibct*partusdifcrimina anertit. 7 feminam cum fetu pzcffat incolumen Ct ne quis rem commenticiam putet plurime in me/ diolanenft rzbe cius ope liberate funt* cum Iapidem ip um a no/ bis babmfTcnt**Reperirur quippe in nid is aquilarum* in perfide tamen plurimus et colote fulno eff< alios lapillos naturaliter in/ trinfecus cohibens rt er motu fadlime fentitur* hunc 0?arcati/ us auus meus rir pbilicc peritus-rtpuerum me ridiffc memini in germanozum alpibus adeptus eft fuma induftiria nidos aqui larum infectatus* (grpertumeft melicratum conceptum pzopalare* Jd autem ttaronficitur*£oclear vnum mellisfluribilis**! tria aque tepide Jimul mirta*mplier eum lectum intrat in potu data*li circa rmbi licum dolozem fentit» concepilTe eam fcito. Utrum quidem mafculum conceperit.au femellam*annsta tum eft ctm ft facies rubida* motus lenis» veter teres in dertera marime turgefeensdae quocg er mamillisfpiflum ac digeftuj fu erit.vtliipza ritrumfeindatur ac ffuat/aut rrine infufunwplius liquefcitfal mamillarum capiti appolitum/rel rt quidam augurantufpzius dertrum pedem moueat q3 liniftrum bec mafculi concepti veriflima babentur ligna* <£contra rero* ft grauis eft 2 tarda.folito pallidioz-oblongo 2 cnozmi rentre-lini/ ftra rurgidio: mamilla quoqj eadem parte pzo cliuis*lac quidem indigeftumdiuidum 2 aqucunndoloz etiam in liniftro latere ma gi e mafculo c oncepto in dertero patiatur «femellam conceptam effe credito* Smplius ft femina mafmlimt conceperit an femellam aqua de puro 2 liquido fonte erperimento fuerit-gutta etenij fanguis aut lactis eius er dertro fumpta latere 2 aque fuperfufa*Si ma/ fculo turget ad pma deuoluifur* Ii femella fupernatat 2 fuma pe/ tit* Xjcet vtpzedirimus mulier pzegnans menftrua contineat, rerumtamen cum coitu cum viro Iit- pleruncp er nimia delectati one emittat ipfa*quippc cum vene ac nerui in rulua erigentes a virili membzo confricentur 2 erinde quedam titilatfo oziatur vc necelTe Iit mcnftruum cmi:terc*boc autem refpectu coitus natu# rale elb-refpectu vero fl urus naturalis violentum 2 ceteru er om ni nutrimento quod fumptujeft materia fit apta que in coitu er pelli queat.erinde q> notatuj eft mulieres pzegnantesmagis cot tum appetere cum oppolitum effe debeat* caufo autej eft materie abundanda (jue ab elementa ducitur 7 cum mcnftrua dierim augeantur magis edam coitus appetitur ac et bmoi ma/ terie et babundantia conrinuo mulieris rulua calefdt» Uirgines grauitcr cozrumpi 7 cum doloic ob id creditur # ipfarum rulua in coitu matime ampliari foleattrei quia virile membium nimis ineptum Iit* rei quia adeo magna 7 ampla plerunqj rulua abfcp dolozc et fui parte rinlimembzo coire nequeat»1: ob idipfum cum piius cozrumpuntur rirgmes dolozc in pzima parte rulue paduntnr q> amplietur ipfa 7 ad coitum ma gis difponatur amplius caufa dolozisineft pellicula quedam in/ ter ruluam iutta quam rriicam interiecta cum in coitu rumpat tur reruj quanto magis coiunt minus quidem dolozis Tendunt plurimum rero roluptaris accipiunt» Urine rirginum pleruncp lucide 7 clare funt quarrdccp ab bc aut congelate Si autem colozis aurei clare-rponderofe fuerit animum coeundi in ipfis indicant.fed bec in r irgine certa funt* Cozrupte etenim mulieres rrinas turbidas et obfcuras babent* ob fracturam pcllicule de qua dictum eft IDenftruata rero rrina fanguinca eft • 7 que patitur oculos nimis nitidos 7 aquofos ba/ bet decolozatafade abbominationem pzefeferens.banc tu ‘Plico/ lae mi Ii rideris relut pdram aut fpingem aut potius medufam gozgoneam effugito» COmftruum in muliere quid fiMrnde aeddat plerunq? q/ fitum eft>3d aute5 nil aliud opinantur pbifici $ fuperflui alirne tlfbzc quod in rei alendefubftandam non cedat»ftcutedam in ri iis fpermata.menftmu inde appellatuj opinatur q> ftngulo men fe femel adminus fluat. pubefccnte muliere cuj annop quatmoz 7 dece fuerit 1 iaj coitu Tentire rei cupere indpiat»dui/ bufdaj rero mulieribus etia tempeftiuis aeddere confueuit 7 boc qdem fcdm delidcrij potentia rei nature»<£t aliquibus in noni/ luniofluitmmftrumaliqbus rero a!iter»patumtcp in boc grani ter»ita rt ea£ facies dccoleret.muli folitu nitozej amittant» no nullis ttiam diutius qdufdaj rero bzeuius ft uunt mcnftrua plu rim&tf fanguinei funt coloris raro liuidi Bdrc operepzedu eft t querit quid caute (it cur rirfe (pennata nou fi uut mulieribus a» tem mmftma emittant cum r triufq* caufa fit fuperfi uu*f* alime tiqtfinrci alende fubftantiaj non cedat nulla tamen potiozr is eft qj q? mulier frigide t bumidc nature babet *Uir autem calide i ftccefDodo autem de natura bumidi 7 rnatime aquei eft efflue re r iro quidem bumidu magis purum 7 aereu 7 illa inepta ra tio qz caloz in bumiduj femper agit er natura t minoz caloz eft in muliereideoqj bumidum nutriti uu difpartite tantuj reliquu vc ro eicitT effundit fperma rt pzedictu eft fuperfi uu eft alimenti q6 in terdaquidem digeftione rt inferius ery licabimus non totum ced it indeperdim per reftaurationem rite a ca/ loze naturali fanguinis fubtilis in fozmaj ad genitalia rafa tranf mittit rbi tnrtute de albatur ac digerit 7 ideo colozis albicantis eft*3d emiflum rattonabiliterac natura ejcigente pur gat 7 alleuiat. nimis aut copus deliccat cum r irtus fua bumerca tiua 7 calefactiua (it (£ozpo:e aut erliccato 7 bumido ettincto de/ bilitatiorire fequit t fubinde imatura mozs et quo freqntiusco euntes dtp pereunt ac fenefeunt pterea ab Briftdcriptu ertat mit lumlongms riuere qj equum t a(iml a qbus eft genitus* Sper/ ma riri dup 7 rirtute bene decoctujqtf adberet rt pa/ te 17 /icut lac album firmiter coagulatum 7 fozrcm 7 robuftum fe/ tum generat*Sliud tenue aliud fi utibile immaturum facit fetuj ac nature tenuis ac fragilis pzocrcat* _ Snnotatioe dignu eft q6 a pbi(ids 'perbibet quattuOz fieri Utgefti6cs.*p>zima in oze*Seamda in ftomacbo.Xerda in epatt duartu in lingulis rero nonulli contradidit rlrimam perfcctaq? in cozde ftatucntespzo/ pterea boinatura dentes addidit*rt drligetius cibos ccterat (Te teris autej animalibus quibus dentes in fupcriozi mandibila de fecerant binos rentres indidit' tfnum in quem ribum ponant* Slterum in quem mminamj rltimo digluriant Cibus igitur cu abhominediligentertmllicmecto:c quodammodo decoctus fuerit in ftomacbo deinceps ecpoliatur forma alicoancg affumir.quippe quod grolTum eft a fubtili reparatur 'i quod dul/ cc i potabile fuerit ad epar tranfmittitur quod calore fuo fabrilis illud conucrtit i induitur actione quadam propria i naturali for ma fangnini 01 fubinde temperatum a quolibet membro nutri/ endo Vargumentando fugitur iuttaqj eorum erigendam reftau/ ranturmeliquum autej quod fupercll ad rafa genitalia tranfmi t ritum fuperius erpzellimus* buiufmodi quidem neceflitasej: qua famee fit % in lingulis membris inanitio prouenit er calore generatur qui in bumidum dietim agens id ejralarizcofumit* Suffocatio matriris cfl comprelfio fpiritualiujer ndo ma tricis enim anhelitus fpiritus muliere ftquidem illud accidit cum matrir c loco tollitur erinde fincopim cc cordis frigiditate prepetitur plurimu5 id quoqj et menftrui fuperabundantia prouenit quod corruptum ac veneno fum matricem inficit buiufmodi autem mulieribus ftue iuuenes fiue antique fmt coitus competit marime autem iuuenibus que bumidirate plue abundant*binc cfl q- mulieres iuuenes coire in dpientes ante conceptionem multum impiguantur i in quibus buiufmodi materia abundant ertmctu nature coire magis appe tunt peccatum in natura efl talibus aditum ad illos quos affotant prohibere licet minime peccatum Iit in moribus Hriflo teles iu libro de anima pofuit embrionem in matris rtero primu piucrc* pita planta» deinde pita animalis* poflremo pira buius fpeciei vel illius* (Dubium nide puero nutinncnrum accidat in matrice ectflenti cnm mulieris matrir rndiq? claufa Iit. ceterum deprebenfnm cll cum fetus in prero conceptus fit pirtute nature quandamimprimis oriri penam*pel rt quidam putant-neruum qui matricem perforat eiq> adiungitur ad mamillas pfq? proten/ fum i annemm-iraqj fetu in matrice permanente- fOamille r igi diores effici folent.ad eafq? menflrui fubflantia diffimdi-pt Ibi demq? ad albedinem pfqj decoquitur % fubinde mulierum lac ap pellatur quodjdeinccpe per venam aut nemuj buiufmodi ad ma tricem remittitur et eocp nutritur fetus bic poftea in eiue eritu abfdndi folet cuius pare vmbelico iuncta eft' reliquum in matri ce dependet* Satie conflat fetum debilitari invterocum mulierespze/ gnantee rectntee natoe lactant* <£a etenim materia qua nutriri in vtcro fetue debet in nutrirnentu cedit| pziue geniti» 3£cmpue autem egreffue infande ab vtero materno vt plu rimum eft in nonomenfdquibufdam in feprimo accidit» nonnul lie in octauo» plurimie indccimo» paucie in vndecimo nec vitra redneri folet- Sunt que infecundo menfepariuntfed abozfum non enim bominem pzoduomt» Sed folidam quandam camie partem» et boc pzopter debilitatem aut plurimum motum mnn lieris interdum euenit magna curaopue eftingrefTucumplu/ rima de facili eucniant que egrelTum pzobibeant fetue necant» &uandoq> enim fetue pedem pzemitdt aut manum i tunc obfte tricibue doede opue eft que retrudant illud a adiuuent % et tali bue ingene puero vere generatur doloz vt fepe moziantur» €ue/ nit etiam in partu plemncg kindi vuluam vfo ad anum vt v\v gento opue ftt circa eam ac retrudi matricem conmmt que fepe vulneretur ligna vero pzofperi greffue babenturcum infime cai put e vulua pzemiferit depzebenfum eft a pbificie i fubinde litte/ rieteftatumplureeinmulierie matrice cellulae eriftere in quia plerunqj derifum a viro fic colligi folet vt in vna quacp pare fe ' minie reteta fit er quo pluree fetue gigni vno partu pnftat que limilitudo etiam in animalibus imperiteris poteft accipi in quidem genitura aliquid matricis loco i aliquid feminis limilc dfe debet er qua generari confuemrcdd autem talis bumiditae que per loca educatSie de putrefacto ca gignat t multiplicare fa/ cto ea gignat.a mulriplicare faciat <£aufam aut limilitudmie bo ru aialiuj a fimilitudine de cozpe educri fieri crediderut» <&uoi aut er bis .nonnulla ftricta % longa fint» nonalia vero bzeuia aut alterius modiboc eft et diuerfitate bumidimtie quidem eucnit, <£x colerico enim calido x ficco animal longum x ftrictum genera turq?caloz multum ertenditur in ipfo*€t flecmatico autej frigi/ do x bumido animal latuifi a b:cue eo cp bumoz aqueus multum (Illatabilis Iit frigidum non fatis ertendit ipf im* <£t (anguineo vero x bumido generatur mediu5 inter rmmqj pzoprer quod b» thidum x calidum temperata lint eft plena* dem frigi daj 7 ficca donec femiplena (it in detrimeto Hltimo quide bumi da 7 frigida vfq? folipiungat ideo magis priaj cefent na ture bois que er calido bumidocg fouet cum eius difpofitio frigi da 7 ficca Iit in oppolitione vt dictu eft a nobis»licet nonulli buic opinioni pleruncg aduerfent «quid planetae virtus bis conferre foleat que a natura ad vitam acpztu pzoducunt tam er parte qui dem anime qj cozpozis fuperiozib? feriptis erplicatu efMqik qne ipfbp induentia ad vtrnq? virtus Iit bimker dicem?* Saturnus fuperioz planeta tardus et obfcurus* natum in coloie fnfcum reddit male barbatum* Subtile pectus et fiflTu/ ras in veftigilspoftremis offendentem et boc quidem er parte cozpozis eius rirtus operatur fcdm anima quidem perfidum ma lignum fubdolum*fedda ac turpia nimio diligentem er in pluri/ bus renerem minime affectantem effici et omnefq? operationes pzauas taj er copozis parte $ anime in illo figet ac impzimet* 3upite. regale fidus-Inddum ac temperatum fatumo con/ trararioe effectus babet faciem (iquidcm nati pulcbzam reddit* oculos daros-rotundambarbam* et(ignanter duco fuperiozea dentes reliquis maiufculcs* colozem in rultu bonum impzimit album fdlicetruboze permirtum* capillcslongiozcs Scdmani/ ma natu bonu efficit modeftu legis et boneftatis amatozem re/ (fcsoznatas et delectabiles Termones ac odozes affectantes* po/ (tremo liberalem inundo mifericozdem et iocundum gignit* £Oarg rero cum (it in caliditate et/iccitate intemperatus* natum quidem er parte cozpozis rubei calozis cum quadsmob/ fcuritate et rft ione conficit licut in bis qui a fole perul? i funt ple riqj cernimus capillos raros oculos parues et totum coipus cur/ uum Ucet groflum reddit. fc6m animam fallacem inconftanrem tnucrecundum irafcibilcm pzoditozem difcozdias et bella femina tem t fuperbum efficiet. 6ol (lella regio mundi lumen et oculus quem Cicero fidei derum omnium ac planetarum regem acpzindpem feribit* na' tum carnofum reddit- fadem pulcbzarn. ocules magne s et: colo/ rem album cum quadam dtrimratc impzimit bene bar arum ca pillos longiozes*Sc6mrero animam ppocrimm* fade mftm erteriusbomines in fentenriam attrahentem* Hli) dicunt q> re/ galenvreligiofum pzofunde fdentie ac d minationis reddit fpecu lariuumfapicntem dominatozem iocundum riterius bonos di/ figentem oppzimentern malos* tfenus (tella beniuola natum pulcbznm efficit oculis mari me dccomm camelum mediocriter et medie flature. Scdm gmV mam quidem blandum gignit fuauiter loquentem «Audentem in oznatu cozpozio roluptatem gaudium muf icalia % co:eas affe/ ctantem* CDercurinsrero quifolem fequitur et cius mdijsfemper attrabitur.natum gracili cozpoze.et perfone fatis pzeflat barbe» 3tem pulcbzerareq? fcdrn animamautem fapientem fubriScm» pbilofcpbiam et fludium affectantenvboni motus er perfectifer monis et qui multos amices libi paret licet non fcztunetur in i/ piis / boni conlili/pzeterca et rerum reddit* perfidie et infideli/ taris immunem. Luna planetarum rlrima cuj relocis motus fit. natum ra gabundum facitmullius fozme rcruiti)*iocunda facie* flatura me diocruoculis inequalibus • r num altero maiozem perferentem* SngeI us ICppbcrnas colendo patri*2)* ‘petro de ttigioni/ bus nobili 'Januenli ac.S*<5zegozi) £Qonafleri) digniflimo ab/ bati Salutem* £ommmtariozum quozundam g rmanici impzef fozes opera fafliditi ioomdum opufculum percunctati candidi ranarum rerum annotationes fcitu quidem pulcberri/ mas pzopofuimuslDbicp patri fludioliflimo alTcriplimusmibil amplias rideri cupientes qj opurculum elTe Candidi* noflra re# ro diligentia t illozmn induflria impzelTum 2Cu enle 'i dum lege risignofeas ectere nationi t errata cafligato» Cfinia*