^^ *'............................................................;""" :| |$i Surgeon General's Office ■){ su*..........................-...^...... f DISSERTATIO MEDICA, INAUGURALIS, D E SITIS in FEBRIBUS CAUSIS et REMEDIIS. Q^U A M, Sub Moderamine Viri admodum Reverendi GULIELMI SMITH, S. T. P. COLLEGII et ACADEMIAE PHILADELPHIENSIS PRAEFECTI, Ex PERILLUSTRIUM ClJRATORUM Atlttoritate, NEC NON Ampliffimae Collegii et Academiae Facultatis decreto, DEO TER OPTIMO MAXIMO ANNUENTE, Pro gradu doctorAtus, SUMMISQUE IN MEDICINA HONORIBUS ET PRIVILEGIIS RITE AC LEGITIME CONSEQUENDIS, Eruditorum examini fubje<5tam fuftinuit JONATHAN ELME R,,M. B. N O V O - C A E S A R I E N S I S. Ad diem 28 Junii, hora locoque folitis.n^ ^ ' ' Aggrediart non tam perficiendifpe, quam, experiendi voluntate. Cice RO. PHILADELPHIAE, Apud HENRICUM MILLER, M DCC LXXI» VlkO PERILLUSTRI D. BENJAMINO FRANKLIN, Armigero, L. L. D. R. S. S. Societatis Américaine Philofophicae Praesidi, et inclytae noftrae Provinciae Neo-Caesareae in Aula Britannica Procuratori honoratiflimo : VIROQUE PRAECELLENTISSIMO GULIÈLMO FRANKLIN, Armigero, provinciae supradictae gubernatorï D'iGNISSIMOj HASCE SUAS, IN RE MEDICA PRIMITIAS, ÀNIMI GRATI ET REVERENTIAE PERPETUAE, MONUMENTUM AC PIGNUS, HUMILLIME DEDICAT CONSECRATQUE, O Jonathan E l m e r : D E S I T I S in F E B R I B U S CAUSIS et REMEDIIS. i.^XUONIAM febres, fecundum Uippo- ■ 1 cratem (a), omnium morborum funt ^^^ frequentiffimi, quibus miferi mortales affiiguntur, et fitis, in omnibus febribus, ple- rumque fe fociam praebet : hujus molefti fympto- matis caufas indagare, et illius mitigandi remédia efficacijjima indicare, hujufce differtationis argu- mentumineptum nonjudicetur;praefertim,quum nemo adhuc, quantum novi, hanc rem ex profeflb tract a ver it (b). (a) De flatibus cap. 3, vide etiam Boerhavii aph. $58. (b) Van Svrieten inter fèbris alia fymptomata de eo brevîte? fuit commentatus. A ■ 2. In r 2 i L z j 2. In corpore fano caufas Jtis omnes perfcru- tari, nimis temporis impenderet. Satis eft dicere. Propter fluidorum ex renibus, cutealiisque emun- cloriis, perpetuam eliminationem diffipationemque necnon eorum indolem innatam acria fieri, quando in corpore diu manferint: imbibere copiam fuf- ficientem non Folum ad confervandam aptam hu- morum fluiditatem, fed quoque ad acria eluenda omnino eft neceiTarium. Quamobrem naturae noftrae fapieniiffimus Autfor quandam fenfatio- nem, omnibus cognkam, fins nomine appellatam, nbbis inTevit, quandocumque humorum ftatus, fluidorum, ad amiffarecupcranda et acria abluenda, fuppeditationem poftulat. 3. Qu-amdiu attamen valetudine fruimur, et omnes corporis funétiones aequabiliter pergunt, fupplementum necefTarium eft moderatum, atque fîtis fenfatio, vel bibendi cupido, nec faepe, nec fortiter urget ; fed quum funétiones turbantur, et circulatio fanguinis ab aliqua caufa augetur, in tantum, ut febrem efficiat, hoc fymptoma, moléftilTimum fit, vixque remediis ullis compe- feendum. In hâc re igitur, imprimis necelTarium erit quaerere, quaenam fint caufae, et quinam in corpore humano febris effettus, unde hujus prae- terfolitae fitis accuratam caufarum cognitionem forfan adipifeemur, nec non ex aliqua parte, fitim fedandi I 3 ] fedandi efEc'aciffima remédia indicare poteii- mus. 4. Utrum fanguinis lentor febrium fit caufa proxima, ut Boerhavio (c) placet, an nervofi et vafcularis fyftem:;tis fpafmodica afft&io, ex on- nione Hoff^ïanm (d), vel coi^is auélus ftimulu% ab aliqua acnmonia f cundum fagaciflimi Dofloris Vfbytt (e) theoriam, non noftrum eft componere. Attamen, me judice, harum nulla in omnibus febrium generibus obtinet. Etenim, quamvis in febribus arcentis et innammatorii generis Boer- baviana doétrina verifimilior eflfe videatur, ob ca- lorem magnum, pulfum plénum et validum, aeque ac fanguinis denîitatem manifeftam e venis emiffi, nihilominus in iatermittentibus et febribus lentis nervofis, fpafmus atque acer humorum ftatus caufae probabilius elle videntur : et ardentiffimi generis febres, ab acrimonia aliqua, in fanguinem accepta, ut in variolis, morbillis, etc. faepenumero priuntur. 5. In omnium febrium initio horripilationis eft vel plus vel minus, quamvis aliquando adeo fit exigua, ut ipfi aegroto non percipiatur; in hoc (c) In aphorifmis. (d) Syftem. rational. med. tom. 2. (e) Tentamen de mot. vital, ac invol. paff. A 2 ftatu» [ 4] ftatu, minimorum vafculorum ipafrhodica con- ftrictio, non folum cutis, fed (ut infra patebit) etiàm aliarum corporispartium locum habet, un- de per illa circulatio libéra impedietur, et in vafis cordi proximis accumulabitur fanguis, hinc an- xietas magna, refpiratio laboriofa, hoc tempore, praefertim in intermittentibus, faepius obfcrvata. Citius feriusve frigus cedit caloris fenfui, per to- tum corpus diffufo, magis vel minus intenfo, quoad febris fpeciem atque gradum, orto a cordis et magnorum vaforum aclione, fpafmum in mi- noribus vincente?êfic ut circulationem liberiorem, quam frigoris tempore, reddat. Sed hoc in febris ftatu, ut cenfeo, plus minusve fpafmus vafa conftringit, praecipue in febribus inflammatoriis vel intermittentibus. Etenim validi tenfique pul- fus, ardentis caloris atque ficcitatis ratio reddi nulla poteft, nifi fieri dixerimus fpafmodica con- ftricYione vaforum, qua fanguinis, per arterias magnas, velocitas augetur, praefertim cum aeger bora jam praeterita optime fe habuerit, nec ullum aut plethorae aut lentoris adiuerit fignum. Haec minimorum vaforum conftrittio, ut opinor, mul- tas caufas agnofcit, videlicet, ex fubito contraclo frigore, fanguinis acrimonia ultima vafa ftimu- iante, feu materia aliqua acri vel putrida, primis viis five aliis corporis partibus inhaerente, per fympathiam fyftemati injuriam ferente. Hoc mo- do [5 ] co pleuritidis aliarumque febrium inflammatorî- arum fubitae invafionis caufam facilius elucida- mus, quam fingendo, eas ex plethora et fangui- nis lentore, a perfpiratione fupprefla, originem duxiffe. Etfi enim concefîum eiTet, hominem adultum, inftatumedio, uncias quadraginta aut quinquaginta nychthemero perfpirare, et hanc perfpirationem ex aliqua parte impediri poflè, (nam in vivo numquam penitus fupprefîam efîè Sanôîorius probat) tamen corpora noftra tanta fa- pientia formantur, et inter emunftoria renum et cutis talis ineft fympathia atque conneétio mutua, ut retentum perfpirabile per renés non elTe ex- cretum, raro accidat. Ne dicam, has febres in- terdum invadere, etiamfi perfpiratio non dimi- nuta fit, quod ex univerfali cutis humiditate, imo totius corporis fudore patet. 6. Spafmi partialis praedida opinio, ab Hoff- manno dirTentiens foiummodo in hoc, ut ille uni- verfalem fpafmum euecrediderit, (quod in tranfitu impoffibile effe affirmo, in hoc enim rerum fitu a cordis a&ione fupprelTa mors fubita certiffime fequeretur) multo melius intermittentium phae- nomena explicabit, quam quivis fanguinis lentor, minima vafcula obftruens, donec febris violentia obftrudiones folvat; quoniam nuUa caufa poffit afilgnari, cur, certis periodis, fanguinis lentor ° rediret : 1-6] rediret : et nemo inficias ibi.t, in intermittentibus diu durantibus, fanguinis lentorem non modo omnino abefîe, fed etiam cruorem nimis tenuem et fluidum faepifiime fieri. 7. Fluida non folu m ni mis compacta et fpilTared^. duntur, illorum aucio motu, calore atque attri- tione mutua, quibus partes dilutae difijpantur; fed ob caufas easdem acria fiunt et ad putredinem tendunt. 8. In febribus, nervofi fyftematis irritabiiitas augetur, functionum vitalium ac animalium per- turbatione, fanguinis acrimonia, debilitate to* tius corporis, praecipue vero nervorum, cum fi- brarum tenfione magna, per fluidorum auJturn caîorem, motum atque attritjonem. Hinc facile cognofcimus, quamobrem febricitantes ex caufa qualibet in tantum afficiantur, ut etiam cibus mi- tiflimus, vel fitus ereclus diu continuatus, cordis a&ionem multum acceleret febrimque augeat. 9. Ex praedictis patet, fitim febrilem ex ali- qua, vel omnibus caufis fequentibus originem ducere : (1) Ex vaforum exhalantium oris, faucium, oefophagi atque ventriculi, conftrittione fpa- fmodica. * (2) Ex L 7 ] (2) Ex fanguinis fluidi nimiadifîîpatione,quas reliquum vifcidum et non ptrmeabile reddit. (3) Ex fanguinis acrimônia. (4) Ex humorum putrefa&ione incepta, fivé alicdjus putridi, ab intus vel extra, in fan- guinem abforptione. (5) Ex nervofi fyftematis, vtlfolidorum vi- vorum irritabilitate aucta. (6) Ex faburra acri putrida vel biliofa in primis viis haerente. De quibus fingulis ordine dicendum eft. 10. (1) Ex vaforum exbalantium, oris, fau- cium, oefopbagi atque ventriculi, conftrifîione fpa- fmodica. Quod in febribus vafa exhalantia oris, etc. certe conftringantur, ab eorum ariditate im- motica abunde patet -, haec fluidis extremitates arteriarum exhalantium in has cavitates aperien- tium non pervadentibus a plerisque tribuitur. Sed hanc caufam non femper locum habere, ex obfervationibus in aegrotis intermittente laboran- tibus palam fiet. Ipfe homo qui paulo ante bene fe habuerit, paroxyfmi accefiione repentina oris et oefophagi ariditate corripitur, ufque dum pro- fiuatfudor ac vaforum conftriétio relaxetur-, tune harum ficcitas partium molefta difeedet, quo tempore illa ficcitas maxima effet, fi ex humorum lentore penderet; etenim partium fluidarum majore [8] majore parte diflïpata, poft fudoris adventum* neceffeeft, fanguinem vifcidiorem et irremea- bilem magis fie ri. n. Siccitatem oris, linguae, gutturfs, fuis fem- per comitatur: hinc in intermittentibus, non fo- lum in frigore febrili, fed etiam in febris acme, donec fpafmus fudoris eruptione mitigetur, fiti perpétua, non fedanda, aeger laborat, etiamfi ad ventriculi diftentionem liquores ingurgitet. Idem in aliis febribus, etfi gradu minore, obfervatur; in continuis enim ante potius quam poft crifin fi- tis torquet, quamvis fluidorum e fanguine, re- nibus et cute excretio, in fine morbi multum augeatur, ac febris continuatio fanguinem vifci- diorem, quam antea, reddiderit. 12. Vaforum conftri&io igitur fitis febrilis eft caufa frequentiflima et potentifîima, praefertim in initio, quando ex maxima parte nulla alia exiftit; quoniam acres, putridos vel fpifîbs factos efîe hu- mores, augurari non liceat. 13. (2) Ex fanguinisfluidinimiadiffipatione^quae reliquum vifcidum et non permeahile reddit. Quo- modo in febribus calor et motus corporis auctus tenuiora diflipet, propter magnam fanguinis vo- latilitatem, vaporis inftar exhalantem, etiam in venae- [ 9 ] venaefedione videndam, tametfi nulla adfit febris \ perinde ac fluidorum auclam eliminationem, fa- cile intelligitur. Hoc erit evidentius, fi vera fit opinio praedicla § 5, perfpirationem nempe, quam vulgo autumatur, rarius elle fupprefîam; quia* quo apeniora fint emunctorw, cutis praecipue, eo abundantior eft excretio. Hic notare vellem, fi- tim & ariditatem cutis, oris, etc. in febrium in- itio, ab hac caufa vix unquam oriri, fed a mini- morum vafculorum conftrictione, (uti fupra me- moravimus) donec, poft aliquod tempus, calor febrilis et aucta circulatio fluidiora fanguinis difli- paverit, ac compaétum et non permeabilem reddi- derit: tune procul dubiofitis fit urgens caufa, tam reliqua mafia acri faéta, fuis blandis partibus or- bata, qua ftimulatur corpus, quam fluidorum lentore os ac oefophagum arida reddente, li- bero fanguinis cîrculo per minima harum partium vafa impedito. Hinc videmus eos qui labore va- lido fe exercent, & quorum cutis fluidorum fan- guinis, e laxatis poris cutaneis, perpétua excre- tione, femper rnadet, ingenti fiti urgeri; con- tra ignavos, otio fub umbra fruentes, nii^mum fi tire. 14. (3) Ex fanguinis acrimonia. Sanorum fanguis femper eft blandus et acrimoniae expers, gutta enim oculo inftillata nullam moieftiam ad- B fert, f 'o ] fert -, fi vero partes excrementitiae in fyftemate n;- mis diu fint retentae, vel calor ac motus multum augeantur, feu partes blandaediffipentur nimis, fie ut in omnibus febribus accidit, plus minusvealca- lefcentis acrimoniae contrahit. Particulae acres ab aëre fanguinem intrent, ut in febribus conta- giofis, pefte, variolis, morbillis, etc. contingit-, vel fimul cum ingeftis fumantur, velut veneno- rum afîlimtio. Et forfan acrimonia acida aut ole- ofa in fanguinem aliquando viam inveniat. 15. Sed acrimonia in fanguine locum haber^s, qualiscunque fit, fyftema, praefertim oris etc. vafcula minima ftimulando, fuim femper parit: quod fapienter praecavetur, blanda et aquofa flu- ida copia fufficiente ingerendo, ad acrimoniam diluendam, obtundendam eliminandamque. Si acrimonia fit falina, utrum acida, alcalina vel muriatica, quae aquae facile fe commifeet et in ea diflblvitur, ob hanc caufam largis poculis e fyfte- mate cito eîuitur. At oleofa ob minorem attra- ciionem cum fluidis aquofis, diutius obftat atque tardius expellitur: hinc lardum comedentes per longum tempus fitiunt. 16. (4) Ex humorum putrefacJione incepta, five alicujus putridi ab intus vel extra in fanguinem abforptione. Humores in corpore fponte putridi fiunt, [ " ] fiunt, quod fervido coelo, cibo putrefcenti uten- tibus ac inedia laborantibus ferme accidit. Putref- cunt etiam, quum particulae putridae, in aère vo- litantes, ingeruntur lermenti modo agentes, et fanguinis totam maflam contaminantes-, quod in tempeftatibus calidis at^ue humidis, in locis pa- luftribus, nec non nqfocomiis et carceribns con- féras faepe contingit. Fluidorum putridam dia- thefin gigni pofle, pure ex abceffu in quavis cor- poris parte abforpto, febribus hecYicis et'tabibus inde fequentibus cognofcitur-, etiam quibufdam # venenis e. g. ex vipçrae et aliorum venenatorum morfibus.* 17. Calor febrilis ad putredinem humores mul- tum vergere facit, ut fpiritu foetido, faecibus pu- tridis folutîs, naufeaac vomitueosadeo fréquenter comitantibus, certe probatur. Cur humorum pu- trefaaiofitimernaat,a putridorum ftimulo, vafa exhalantia irritante, et forfan conftringente, nec- non a calore magno, putrefaclionis procefîu exci- tato, plane apparet, * Vide Mead de venenis. Lucanut in poëmate Pharfalia appellato Iib 9 narrât, Tyrrhenum vexilliferum a ferpente dipfade raorfum fitx inexplebili correptum fuiffe. 1 B 2 iB. (5) Ex [ 12 ]' i8. (0 Ex nervofi fyftemaiis vel folidorum vivorum irritabilitate auffa. Hoc, omnibus au-? ctoribus mihi perleclis, fuit omifîum. Quoniam fitis, ftimuloquodam, illam fenfationem efficiente, oritur; vel humiditatis, in ore, oefophago five ventriculo, defectu, exfremitates nervorum in hifce partibus defendere fufficientis, five in ven- triculo aut fluidis acrimonia aliqua; idepque quo magis irritabile fit fyftema, eo magis eodem fti- mulo afficietur, et eo major erit fitis fenfatio. Et quoniam febres fua natura corpus irritabilius red- dere tendunt ; haec caufa, nullo modo omitti dé- bet. Sitis abfentia eft ome.n malum, quia fenfibi- Jitatis defectum dénotât, vel virium vitae languore aut perditione. Sic Hippocrates, coacis praeno- tionibus affirmât, *c fitis praster rationern foluta, li in acutis malum." (e) 19. (6) Ex faburra acri putrida, i'el biliofa in primis viis baerente. Harum aliqua, hifce partibus depofita, fitim ftimulo fuo excitabit. Etenim fi fanus cibum laute conditum, acria aromata, et fimiliacomedat, fitifrequenti urgebitur, perplures horas fuccedentes, donec dilutione copiofa, atque ventriculi aclione, acrimonia obtundatur vel peni-. tus perdatur. In febribus auctus calor, et ventri- (e)N. 6, vid. etiam prorrhet. I. 1. culi t '3 1 culi funcliones laefae, ingefta ad putredinem plus difponunt quam in fano, quae etiam ventriculidi- minuta expellendi facultate longiorem retentio- nem efficiente, multum augetur. 20. Bilis redundantis acrimonia, praefertim fi putrefcere incepit, fitis fit urgens caufa, ufque dum cxpellatur vel adeo diluatur, ut acrimoniam per- çât; fortaffe hinc orïatur, quod choleris, co- licis et febribus biliofis laborantes, tantam fitim patianmr-, bilis enim acrimonia ventriculum vel- licans fitim perpetuam efncit, eundem aeque fti- mulando, ac os et oefophagumfympathiaafficien- do, nec non eorundem vafa exhalantia fpafmod'ce ccnitrinaendo. Hinc oris ariditas immodica, ac lin^uae fqualor, quamvis febris mitior adfit. 21. In febribus, hae funt fitis caufae frequen- tiffimae-, et quo magis ingravefcunt, eo plus fitis inftabit. Sic aliquis fyftematis delicati, cujus hu- mores ad cacochymiam acrem vel purulentam vergunt, febre correptus, fitim quoad febris in- tenfionem plus percipiet quam arator robuftus ftaminibus firmis gaudens, cujus fluida fint bonae indolisi quia prioris corpus multo eft irritabilius, ideoque ftimuli (quodcunque fitim excitât) ad fufceptionem aptius, et ad purulentam diathefin fluida magis difponuntur. Hincmedicinaepentus, non [ «4] pon folum fluidorum ftatum ac febris calorem, fed etiam fenfibilitatis et irritabilitatis gradum in omni aegroto cautifîime penfitabit. Hinc etiam mtelligimus, cur fedantia et aliafyftematis fenfibi- litatem diminuentia, faepe in fui fedanda fint efBcacifîima, 22. Caufis fitis febrilis abfolutis -, earum miti- gandi modum aptifîimum tradere pergo. 23. Curam eodem ordine, quo caufas, metho- dus phyfica tradtandam effe poftulat; fed quia caufae praedi&ae plerumque funt complicatae; brevitatis gratia omnes generali medendi methodo eompleétar. 24. folle caufam, ceffabit effctfusy in philo- fophia aphorifmus eft celeberrimus et argu- mento noftro aptifîimus. Quandoquidem fitis a febre ipfa, ut caufa primaria, nafcitur, toile fe- brim, tollitur fitis ; quodcunque igitur priori in- iervit ad pofteriorem quoque conducet. Unde in febribus inflammatoriis, venaefe&io, etfi rei aliéna videatur, vi antifpaftica pollens, ac febris violen- tiam moderans, in fiti mitiganda omnium eft ef- ficaciflima. Sed quoniam febrim vincere non fem- per pofîumus, medici eft officium, ut fitis febrilis miti- t.»5 ] mitigationem omni modo tentet, cui fequentia multum infervient. 25. (a) Aquapuriffima. Ut calor et au&a fan- guinis circulatio fluidiora difîîpat, aquofa, quae fanguinem blandum ac tenuem reddunt, ad fitim fedandam conducere eft manifeftum. Nihilomi- nus Afclepiades, et alii antiquorum multi, fitim febrilem, aliter quam febris curatione, mitigandi omnes conatus vanos imo noxios efle affirmant. Sic in Celfo (f) legimus " De potione vero ingens " pugna eft, eoque magis, quo major febris eft, " Haec enim fitir» accendit et tum maxime " aquam exigit, cum illa periculofifîima eft. Sed " docendus eft aeger, ubi febris conquieverit, pro- " tinus fitim quoque quieturam -, longioremque « accefîionem fore, fi quod ci datum fuerit ali- " mentum ; ita celerius eum definerc fitirç qui " non bibit." 26. Sed in febribus curandis Hippocrates aliter fenfit. Alimentum humidum febre laborantibus utiliflimum efle, non folum affirmât-, fed aquofo- rum ufum maxime laudat, ut in libro De vtfiu in acutis eft videre. Contra fenis hujus veneran.i auftoritatem, Morton et feculi praetenti multi, (OLib.iii.cap.6. ^^ L i6 I modum Afclcpiadsa:u infeliciter inLroduxerùrit^ ac dum fudorifica calidifîima exhibebant, potum omnem univerfaliter prohibuerunt, ne medica- mentorum vis, aquofis commixta, diminueretur. Quam miferi febricitantes fie tradati necefîario eflent, abunde liquet. 27. Hic quaeratur utrum potus caiidus vel ïn- gidus, febricitantibus plus conveniat? Frigidum aegrotis exoptari, fed mala hinc oriri, omnibus notum eft. Febres pleuriticae, peripneumonicae, et mors fubita, incautos qui aeftuantes geîida in- gurgitarunt, faepe proftravifc Attamen gelidae aquae potus febricitantibus aliquando profuit. Sic in Commentariis Baronis Van Swieten (g) legimus, de fervo febre ardenti correpto, qui frigidae aquae decem librarum hauftu, duodecim horis, in totum Febrem extinxit. Medicis talia fréquenter acci- derunt. Sed hinc aquam frigidam febricitantibus^ reéte dari inferre, aeque eft abfurdum ac carnem falitam, lardum et fimilia in victu acutorum lau- dafe-, .quoniam paffim horum ufus contra medici praecepta, ex aegri defiderio magno, febrem ex- pulit. Hoc monemur, et praeterea nihil, quod cum febricitantes gelidum potum multum efflagitant, omne aliud odio habentes, fint indulgendi. Sed (g) Shçîkammcr, de genuina febres curandi methodo. eft [ 17] eft medici prudentis parce ac faepius dare ut mala inde oritura praeveniantur. 28. Ex praediftis cognofcitur, aquam calidam vel frigoris expertem, efle tutiffimam. Sed etiam illius hauftus largi funt vitandi. Etenim fitien- tium ventriculus, qui pocula capaciora ingurgi- tant, adeo diftenditur, ut orificiai vi convulfiva eontrahantur, anxietatem magnam et alia mala efficiente ; aut quantitate adeo irritatur* ut ad nau- feam ac vomitum excitetur. Sed potus parvis hauftibus fumptus, fanguinem denfum ac non per- meabilem diluit,fibras rigidas hume&at et minimo- rum vaforum conftridiones relaxât. Aqua tepe- feens tôfto pane immerfo, optime datur. Melifîae, falviae, hyflbpi infufiones febricitantibus efle uti- liflimas quotidiana experientia fatis probat, illo- rum tamen virtus praecipua, a fluido aquofo pendet. 29. (b) Potiones acidulatae. In fiti febrili fc- danda acida funt potentiflima. Syftematis mobi- litatem diminuunt, vaforum exhalantium oris, oefophagi ac ventriculi conftri&iones relaxant; nec non utilia funt falivae fluxum copiofum ex- citant, fluidorum putredinem corrigendo, et fer- mentation! obviam eundo. Si hauriantur dilutae, fero fanguinis kk immifeent, et inde diure- q ticae [ '8] tîcae et diaphoreticae fiunt. Hordei ac aliorum farinaceorum decoétiones, vitrioli vel nitri dulcis fpiritu acidulatae, in febribus biliofis, variolis ma- îignis, feu in fanguinis putrida diathefi, laudes fummas merentur. Sed febribus pleuriticis, peri- pneumonicis, ac in quibus fanguinis lentor phlo- gifticus adeft, acida vegetabilia, ut cremor tar- tari,acetum limonumquefuccus eodem modo ex- hibita, funt aptiflima, quia priora, qualitatîbus fuis adftringentibus, magis quam pofteriora fan- guinem compactum reddunt, Sed an unquanï in- terne fumpta fanguinem coagulent, jure quaera- tur, quippe in vafa la&ea introitum qualitates ad- ftringentes prohibent, nifi fint multum diluta; praecipua igitur eorum operatio a ventriculi acYi- one pendet. In febribus quibusdam, ubi fluida aquofa e renibus excernuntur, abfque fanguinis commixtione febrili ardore infpifîati, acida, prae- fertim vegetabilia, urinam proprii coloris atque quantitatis reddunt. 30. (c) Liquores acefcentes. Hi in febribus minus funt utiles, quia ad fermentationem ni- mium tendunt; hinc eorum flatulentia, quae praecipue hyftericis atque hypochondriacis ma- lum faepifîime adfert. Eandem ob caufam^cere- vifia tenuis, nifi aetate matura, febricitantibus parce eft indulgenda. 31, Vina [ i9 1 31. Vina acida purae aquae fat magna copia diluta hujus claflis funt optima, ac in languore virium vitae maxime funt utilia, vires aegroti rç- ficiendo animumque exhilarando. Etenim hoc in ftatu invenimus, parum vini, velfpirituum aquo- fis additum, fitim aqua fola efficacius fedare. 32. (d) Frutâus boraei. Hi aciditate, atque qualitatibus refrigerantibus, fitim febrilem mul- tum mitigant. Plus minusve palatum exquifite afficiunt, ftimuloque falivae fluxum augent. Fru- élus acido-dulces drupacei et fenticofi Linnaei, (fragment, ord. nat.) funt acerbi, atque in ven- triculo ad fermentationem proni, idcirco in febri- bus tam cavendi funt, quam liquores acefcentes fupradidti. Quando hos efîedtus non edunf, non folum ad fitim fedandam, fed etiam humores pu- tridos corrigendos multum conducunt. Eorum vero qualitates noxiae fiunt mitiores pinfendo, five torrendo, quo aër expellitur,* et ad fermen- tationem excitandam minus apti redduntur fru- clus. 33. (e) Sales neutri. Tartarus vitriolatus, ni- trum, et tartarus regeneratus, -in aquofis diluta, ad fitim febrilem mitigandam, hujus claffis funt efficaciflima. Salviae aut melifîae infufiones, vel hordei aut avenae deco&iones, cum parvo nitri C 2 et [20 ] * et mellis commiftae, in omnibus febribus, arden- tis vel inflammatorii generis, potum falutiferum praebent, et Boerbavio aîiisque rem medicam ex- ercentibus fummis cum laudibus efferuntur. Humorum enim inflammatorium lentorem fol- vendo, atque putrefactionem corrigendo, fitim ac çalorem febrilem maxime leniunt. 34. Sales alii neutri. easdem virtutes, etiamfi minore in gradu, poffident. Tartarus vitriolatus poft nitrum fortaffe fecundum locum tenere dé- bet j fed quia difficilius folvitur, rarius ufurpa- tur. In febribus putridis, tartarus vitriolatus^ et fàl Qlauberi aliis neutris funt for'fan praefermda, ut qualitate adftringente, fanguinis fra&am fo- lutamque texturam corrigant, et aptam crafin, concretionemque reddant. 25. (f) Ancdyni, antifpafmodica et antifeptica. Ex confideratione praedi&i § 18 (5) de-fitis fe- brilis caufis, quomodo anodyna fitim fedant fapile intelii^imus. Nervofi enim fyftematis fenfibilita- tem diminuendo, fenfationem moleftam, fitis jdeam excitantem, extinguunt ; nec non conftri- ftiones vaforum exhalantium oris &c. folvunt; quam fitis febrilis caufam efle potentem N. 10 antea fuit prpbatum. Sic, duplici modo, ad hoc îïioleftum fymptoma mjtigandum plurimum con- ducunt. [21 ] ducunt. Attamen in omni febris ftatu, praecipue înflammatorii generis, anodyna exhibere, nullo modo tutum efle, notatu eft dignifîimum. Ni enim evacuantibus plethora diminuatur ac vafo- rum tenfio folvatur, anodyna cujufcunque fint generis, vaforum vim motricem debilitando, et fie obftruftionem augendo, ngxia fiunt. Verum poftquam venaefectione ac purgantibus, fatis eft evacuatum, experientia quotidiana anodynorum caute ufurpatorum, praecipue hora fomni, bonos efîe&us abunde evincit ; inde uti molefta fympto- j mata, ex vitalium ac animalium fundtionum per- turbatione orta, ut plurimum amoveantur, fe- bricitantis vires redintegrantur, et fitis molefta fenfatio multum minuitur. 36. Antifpafmodica, poteftate conftri&iones folvendi praedita, hic quoque maxime funt utilia • praefertim quae ftimuli alicujus funt expertia, ut fal fedativum, campbora, contrayerva et crocus. Acriora enim ftimulo fuo, calorem et circulatio- nem augent, itaque in omnibus febribus fint m>xia, nifiputridiset lentis nervofis, in quibus, hujus ge, neris medicamenta, ad animum excitandum atque deficientem circulationem augendam; et etiam ad morbi crifin felicem producendam, naturae conatus promovendo, valde fint neceflaria. 37. Anti- [ 22 ] 37- Antifeptica, ad fluidorum putrefcentem acrimoniam corrigendam adjuvant, ad quam, in omnibus febribus ob au&um calorem atque fe- cretiones irregulares, majore vel minore gradu difponuntur fluida. Praeterea, plurima antifeptica, praefertim falini et acidi generis, fedativa et anti- fpafmodica funt, et iolçirco in fiti febrili fedanda, * ufurpantur commode. 38. (g) Epitbemataet enemata. Horum priora a Boerbavio multum laudantur, ac in febribus inflammatoriis, quando calor eft maximus et cutis aridifîima, haud dubie multum valent -, fed quia, illorum ufus moleftiam adfert, et nifi fumma cum cautione ufurpata febricitantem frigori exponunt, ex frequentis repetitionis neceflitate, et inde frigidi aëris ad corpus nudum admifîione, praefertim tempeftatibus frigidis, quum hae febres frequen- tius graffantur, minus boni, quam aliter expecta- retur, adferunt. Pediluvia funt utiliflima ac mi- nime cum labore efficienda, etiam in omnium fe- brium initio,variolarumetc. maximaemolumenta adferentia, praecipue quando delirium fébrile adeft, inferiorum artuum vafa relaxando, fangui- nem illac determinando, et eundem a capite re- vellendo. 39. Ene- [ 23 ] 39- Enemata, quae putridos humores febris Fomitem efficientes, ex inteftinis eluunt, ac vifcera fovent; nec non fanguini, aquofa, mediantibus vafis lacteis, fuppeditant -, ad fitim quoque febri- lem fedandam multum conferunt. Si quid défit opcri, id fupplet aetas. Q_u i n c t i l .