Ali^>->*y^'t'^'-,i 4V1*»'-- r'^v "A»ov -• ; ^v^t^;.' *•.-•■■■ NATIONAL LIBRARY OF MEDICINE Bethesda, Maryland TRACTAT10 MEDICA lj * INAUGURALA, .^K{ A4t,\-\>aa-tùA* * Cefo; AQUA INTRA PERITONEUM EFFUSA. qUAM, ANNUENTE SUMMO NUMINE, HONORATI ROBERTI SMITH, PR^EFECTI, NECNON NOBILISSIMA FACULTATIS MEDICA, Jn acatiemta fterrae ^atiae, PRO GRADU DOCTORIS, SUBMISQ.UE IN MEDICINA HONORIBUS AC PREVILEGII* RITE ET 1EGITIME CONSEQJUENDIS, EXAMINI SUBJECTAM SUSTINUIT i yS— EDVARDUS H. WORRELlX DE URBE BALTIMORE DICTA, Socius Societatis Medicee Baltimori institutse honorarius et eorum qui societatem constituerunt. Corrupti jecoris vitio vet splenis acervo Crescit hydrops; aut cum siccatse febre medullx, Atque avida; fauces gelidum traxere liquorem; Tuia lympha intercus vitio giacente tumescit, Secernens miseram proprio de viscere pellem....Satnmtrt, BALTIMORIENSI: FXCUDITUR RALPH W. POMEROY, & CO. NO. 12, LIGHT STBEF.T. 1815. ELIZABETH WORRELL,* matri dilectissimaB qua cordi nihil sit carius quae pie et sedulo aetatulae suae incogitabili incubuit; atque recte agendi omnia incitamcnta procudit; grati monumentum animi ejusque, qui filium decet, amoris, hasce eorum primitias consecrat amantissimus devinctissimusque filius EDVARDUS H. WORRELL. Quorum benefactorum si immemor sit, vel ullum locum grates persolvendi dignas praetermittat, u____UH vel tellus optem prius ima dehiscat; "Vel pater omnipotens adigat eum fulmine ad umbras, Pallentes umbras Èrebi, noctemque profundam!" *Pater, me peradolescente, mortalitatem explevit. / SISTE, SISTE, 0 LECTOR! MEMORI J£ JACOBI COCKE, M I) PRIORIS ARTIS INCIDE>DI ACADEMIJ5 REGIONIS MABIv? PROFESSORIS, IMMORANDUM EST; qui aspectu ingenuo, pectore animoso, indole apprimé benigna; suaviloquentia, vel comitate sermonis valde jucunda, dulcedine morum inimitabili, atque judicio felicissimo quod insigni in rebus medicis sagacitate peritiaque maxime claruit; ingenioque feraci, faceto, versatile, in quo fuit nemini, ac industria, doctrina, et scientia, haud multis secundus: exemplar \ irtutis rarae splendens emicuit. At—desiste misericors! Estne dicendum, quòd hujus seculi vernans spes. intempestive flatu febris sestuante fuit ustus? Imo—Pare aeiniquse! Defloruit, et 25th Octobris, A. D. 1813, ex horto vitae algida manu lethi horrifici, extirpatus fuit. vi Et funebris cupressus, in ejus loco, pandit suos ramos lugubres atque umbrosos, sub quibus roscida rosa pura, frigida, et pallida quasi Desperanti consita, circumfundit ejus nitorem solitarium. Animam, uxore filium enixura deplorante, efflavit; et in agro Cantiac (anglice Kent,) Mariae regionis ad orientem spectante, sepultus est. Bonis et dignis mors ejus "Qui primus virtutis honos est" semper deploranda; et lachrymae Scientise Medie» oculos praestringent, "In freta dum fluvii current, dum montibus umbrse Lustrabunt convexa, polus dum sidera pascet." IOHANNI B. DAVIDGE, A. M. M. D. ARTIS INCIDENDI IN ACADEMIA TERR2E MARIANA Quam, Medicis j. Cooke, et J. Shaw, simul adjuvantibus, fundavit, professori spectatissimo, hocce opusculum, non quod eruditioni suo multiplici, ingenii acumini, aut judicio acri, quae *'«!<« wt^xs" sunt, possit arridere; sed ut, de ejus morum decore, et elegantia, et dignitate sermonisque suavitate, animique benignitate qui sibi omnes ingenuos semper obstringit, praesertimque strenue efficace in omnes artium bonarum cultores benevolentia, et magnis benefactis in eum, praeceptore et amico suo dignissimo carissimoque orbatum, collatis mentem expromeret; atque mirae et pene divina sagacitatis solertiaeque, quibus potentissimos pervicacissimosque morbos vexilla submittere cogit, admirationem exprimeret: Sacrare multiim voluit addictus alumnus AUCTOE. PR^LEGENDA. LTMPATIENCE du mal, l'amour de la vie, l'hor- reur de la mort, sentiments aussi naturels que celui de notre existence, firent chercher aux hommes la gueri- son de leur maux.......Dujardin. Ens sapientissimum corpus formosi hominis multi plex formavit, et os ei sublime dedit. Hoc nimis fre- quenter dolore fit multò deforme, et haud raro mor- bus totum diffingit infectumque reddit. Quis est igi- tur qui, corpus fractum membra dolore, et morbo la- befactatum prolapsurum, instaurare et reficere potest? Non sapienti» infinitse congruit, prò bomine lapso at- que minus obsequente quotidie miracula edere. Quie quid opis sit iis, medico ferendum, ab ilio solùrn suc- curritur. Quapropter haud temere inquit Homerus: " 'l»}W yxf avnp zsoXkuv atvrx^i®^ ocXXut, ltts T £xTa(JMlv itti T iì Itix (fiocp^ocK» nta.cTcjiiv? In omnibus morbis, quibus genus humanum'tam ssepe et graviter vexatur, dulce lenimen a medico est semper adhibendum, adeo ut Dii, procul dubio, in ani- fi 10 mot induxerunt, ut Spes, in ima Pandorce pyxide in- venta, postquam varia mala pestifera anfugerant, me- dicum bonum, sapientem, et valde eruditum effingerct, qui equidem rarescere videtur, "nigroque simillimus cygno," bodiernis diebus, est. Deus sedificat, ad conservandum Medicus solus com- petit. Stat proximus Deo. Ad honores tergeminos tollitur. Ergo oportet eum medicinse, die nocteque, summis viribus, animum intendere, ut cohortem morbo- rum et illachryinabilem mortem, tristia monstra qui- bus "nee ssevior ulla—Pestis et ira Deum Stygiis sese extulit undis," in fugam convertat, quod munus splen- didissimum et dignissimum est quo ars salutifera fungi potest. Non solum dolorem gravem lenire et mortem minùs frequentem reddere, sed indolem molestam mu- tare, organis vires ad varias functiones ex ordine perfi- ciendas sufficere, et mortem nimis prsecipitem morari, est meta optatissima quam, ut cursu prseclaro contin- geret, medieum sudare atque algere oportet. Etsi memoravi, omnibus medicis esse officio, ut sci- entiam medicam summa ope promoverent, artem cir- cumspectione religiosissima Apollinarem exequerentur, et magnopere niterentur ad vires quibus morbi depellun- tur augendas, addendo quicquid quomodocunque exi- guum quod sit iis, sicut "Parvula (nani exemplo est,) magni formica laboris Ore traini quodcunque potest atque addit acervo," tamen nulli sit deputandum, me propositum aut fìdem babere, ut hsec disquisitio aliquid obscuri in prsecogni- tis, illustrabit, aut aliquid ex incogniti», notum rcddet. Materia tota est aliena; et forma necessario inconcinna 11 et agrestis propter adhibendam ejus prseparatioui teni- poris brevitatem. Aggressurus solummodo, ut tandem possim mihi Delpltica lauro cingere comam, quod mihi tam diu in- terdictum fuit, propterea quod, decreto Facultatis, pro- hibitum est, aliquid religioni discors in apricum pro- ferendum esse; et quibusdam stat scententia, philoso- phicam necessitatem nostree prioris argumentum tenta- minis de "Voluntatis Legibus," eum religione discre- pare. Quandoquidem periculum de aliquo argumento alio inaugurale facìendum est mihi, priusquam gradum Doctoris Medicinse assequar, definitum est, ut pauca de aqua inter abdomen effusa, aut ascite (velut techni- cis arridet,) laconice proferam. Virium fiducia panini suffultus, tempore, quo perficiendum opus, rite per- penso, magna diffidentia, edico, iuchoatum iri. Morbus, de quo acturus sum, ad genus morborum nosologicis hydrops vocatum, recte pertinet. Hoc ge- nus ex duabus speciebus scilicet, idiopathica et sym- tomatica, consistens, varietates plurìmas complectitur, quarum unaqueeque suum, ex loco quem occupat aqua, nomen adipiscitur; quum pectus laboriosum gravat, hydrothorax nuncupatur; quum in tela corporis totius cellulosa delitescit, anasarcam appellant nosologi; at- que eum latex effusus in abdomine stagnat, nomine as- cile agnoseitur. Species ultima est ea quam prò hac occasione esse selegendam ratus sum, et ad quam perstringendam, ita male accinctus, nunc aggredior. TRACTATI© MEDICA. PATHOLOGIA MORBI EJUSDEM DEFINITIONEM AMPLECTENS. "Crescit indulgens sibi dirus hydrops Nec sitim pellit, nisi causa morbi Fugerit venis et aquosus albo Corpore languor."....ITor. Carm. Uh. 2, od. 2. CORPUS humanura vasis laticem plus minus san- guinis natura gaudentem vehentibus, scatet. Ex iis quse sanguinem vehunt, sibi invicem alligatis, gyrus evadit, ac sanguis, per eum propulsus, dicitur cursum circularem habere. Varia minora, ex hoc vasorum circulo, proveniunt, qualia sunt educentia, (ut mihi placet ea voeare,) quo in verbo omnes ab arteriis exi- tus complectuntur. Educentia, prò perspicuitale, in duplex genus, secernentibus et exhalantibus consistens, nobis ordinanda sunt. Priori generi omnia vasa qu» ad liquidum peculiare, velut bilem, semen, aut lachry- mas, seccernendum destinantur, annumerandum est; secundo, omnia qua; tenuem solummodo halitum, (qui reWc etiam habeatur secretio,) expirant. Secretiones u ad fluidas circumeuntes, nunquam sano corporis statu, redeunt; vel in receptacula idonea quibus annectitur ductus efferens quo eliciuntur, stillant; vel e superficie sicut acidum carbonarium, avolant. Halitus in tres partes divisus est: quarum una superficiem petit, ibi in vapores convertitur, et evaneseit; alia in secretio- num receptacula et suas appendices perfluit, ac inde per elices abluitur; tertia, interna cava ex quibus nul- lus, nisi per vasa resorbentia, conceditur.egressus, irro- rat. Hsec ultima est ea sola quse dirum hydropem gignere potest. Dum habitus corpori est vegetus et vasa totis viribus prsedita officiis rite funguntur, om- nem humorem, qui in cava exhalantibus effusus est, resorbentia, actione «equiparante, sitienter ebibunt, adeo ut nullus hydrops, quamdiu sequilibrium quoad actionem inter duas hasce vasorum classes obtinet, oriri queat. Verum si quidem actiones eorum fiant dispares, id est, si quid, quod non vasis respondenti- bus tollitur, humoris effunditur, accumulat, et haud multo post fit morbus. Hoc bifariam contingat: pri- mo, vasa etiamsi humorem ea qualitate ut resorbenti- bus avide imbibatur, tamen adeo abundantem ut iis ad cava funditùs exinanienda vires haud competunt, effun- dant; secundo, ea sit vasis conditio, ut latieem, qui ap- petitui resorbentium fastiduum afferat, secreverint, quem igitur vix primoribus quidem labris attingerent, atque perparce (ut omnibus videatur,) amoverent. Hydrops, primo modo, originem ducens, aptissime vocatur idiopathicus, de quo nobis nunc argumentum est; at si, modo secundo, oriatur, nomen symptomati- cum asciscit, propterea quod actioLem arteriarum pe- 15 culiarem insequìtur, qua latex adulterinus haud resor- bentibus libenter accipiendus, offertur, quamobrem ac- cumulai, et morbus evadit. Eo adorto, eopise curato- rise artis belligerantes morbo precedenti ordinabuntur; quare, propositum est mihi, eum in hac disputatone, silentio preterire. Quum aqua exta inundat, et intra peritoneum stag- nat, morbus oritur, nomen habens ascitem, cui (ut ple- rique antumant,) est etymon ecanoa-, uter, quia tumor utri similitudinem habet. Haec etymologia, confiten- dum est, mihi haud multum arridet. Credere haud cunctanter possumus, quod, rota sortis currente, nomen «o-jwnjs-, hoc est, i(qui exercet se in divinis rebus," in mentem exivit, et buie morbo ascitum fuit, propterea quod xaxrìTts, in regionibus fìdem Romanam amplecten- tibus, ubi vocabulum originem habuit, degunt vitam qua morbo maxime obnoxii fiunt, et ergo concluden- dum est, quod hydrops inter eos valde increbuit. Cum ascites pallidus stillans caput ex undis san guineis effert, signo, secundum celeberrinum Cullenum nosologicum, agnoscitur, insequenti: "abdominis intu- mescentia, tensa, vix elastica, sed fluctuosa." Inter memoratos nosologia^ cultores illustrissimos, nullus, omnium consensu, tam lucide morbos depinxit quam sagax Davidgius. Nimirum linguam iis diser- tala tribuit. Quapropter auscultate, et luctificum hunc lelhargicun^quaTTàm graviter facessant facunde narrare, exaudite. ASCITES. "Abdominis intumescentia tensa, vix elastica, sed fluctuosa; urina parca; febricula; sitis maxima." 16 MORBI HISTORIA. A» avo antiquissimo, hoc malum invaluisse, ex his- toria medica pariter atque humani corporis natura, re- scimus. Liquet etiam, nullam anni tempestatem, nec ullum caelum hujus- morbi, quem tractamus, prorsus expers esse. Regiones antem aliquae majorem procli- vitatem ad eum, quam alise, gignunt; scilicet, qui vi- tam in paludosa humo, vel humido cjelo degunt, huic malo plus opportuni sunt, quam qui sicca loca exeelsa aut montana cacumina incolunt. Quinimo, nullis da- tur setatibus, nec ulli sexui ejus immunitate frui, sicut doct. Sydenhamo ree te animadvertitur: "omnenem ho- minum setatem, sexum omnem ab hydrope nonnunquam infestarli" Verum enimvero qui multos annos, pro- pemodum, teste Duncano, quinquaginta superaverunt, et feminse quam mares, ei multo frequentius ojici- untur. Postquam ascites ingruerit, prò ore roseo, et lumine sanitatis nitente, oculorum nitor hebescit, vegetus fa- ciei color marcescit, ac luridus pallor alis vultui plum- beis incumbit. Macies rapax aituum carnem exest, ssevo monstro in abdomine sedente augescenteque; ex quo oritur fseda deformitas quse miram corporis pul- chritudinem vitiat. JEgrotans denique spectaculum fit luctuosissimum. Morbo incipiente, vires labefactantur, lassitudo lan- guorque obrcpunt, pigerque torpor membra ad moven- 17 dum minus pollentia degravat. Arteriarum pulsus ple- rumque sunt debiles, ac solito tardiores, malo aulem inveterante, incitatiores micant. Appetentia cibi fra- nata reprimitur, ventriculusque, inflationibus aliisque signis eum atonia ad partem aut univcfsitatem spectan- tis, quse nusquam non evenit, esse participem osten- dentibus, conturbatur. In gradu huic insequenti, aqua signum hujus morbi spectatissimum, et eum eo simul nascens, multum in- festare incipit. Aquam in ventre delitescere, medico manum uni abdominis lateri admoventi, et alterum vi- branti, innotescit; ei percipitur agitatio fluidis propria vel fluctuatio ut vocatur. JEgrotis quoque ex impro- viso posituram in ledo mutantibus, sensu fluctuationis, ejus cognitio facta est. Latex varia loca sibi invicem distantia, aquoso diversissime inclinante, occupat; cor- pore erecto, legibus quse fluida regunt obtemperans, in regione abdominis ima vel hypogastrica, sedem ha- bet; segro recumbente, lateri quo nititur segrotus, defluit ibique considit. Tumor magnitudinis, primo gradu, non horrenda, maxime adaugescit, adeo ut, agro de- cumbenti, multum molestia infcrt, atque sonami» magnopere interturbat. Alvus est fere astricta, inter- dum autem nimiùm soluta. Sudor prope est nullus; lingua arida; et superfìcies quidem tota inarescit. Urina est canosa, et parciùs solita copia redditur, retri mentum subrubrum vel lateritium depositura. Si- tis adeo inaret, ut nequaquam supprimi potest, in se omnia ingurgitat: "Ille (quidam agrotus,) summa di- ligentia non medici tantummodo, sed etiam regis cus- todiretur, tamen malagmata sua devorando, bibendoque C 18 *uam urinam in exitium sese pracipitavit." Equidem nobis licet dicere, eam inexplebilem esse, aut in verbis Ovidii: "Quibus intumuit suffusa venter ab unda Quo plus sunt pota, plus sitiuntur aqua." Provectiore morbi atate, tumor abdominis multum ingravescit, et molestisi mani magnitudinem adipisci- tur; atque abdomen eo distentionis venit, ut ejus pari- etibus sejunctis, intestina dilabantur. Artuum inferi- orum intumescentia, partibus superioribus deserescen- tibus, se ipsam ostendit; quod signum nonnullos, sci- licet, quibus temperamenlum leucophlegmaticum in- sedit, sub initio morbi, haud raro adoritur. Aqua ad ingentem molem adaucta, febris accenditur; tussis sicca, qua, aliquando, malo incipiente, facessat, agrum vexat; spirandi difficultas fatigat. Quinimo, ex ventre vehemenler intento, dolores originem ducunt, et mi- serrime excruciant. Qua omnia concurrentia totum vita ipsius fundamentum labefactant. Vires frangun- tur, ager tametsi somniculosus noctem insomnis ducit, nunquam se somno potest reficere; somnus, siquando ei obrepserit, horrificis plerumquc aut ingratis saltem imaginibus excutitur; obdormiscit ac subito experge- fit, fatigatus. Facies aspectum lethalem induit. Lan- guentia lumina vitri instar semiopaci sublucent. Au goribus nune pene confectus, vita fit valdè arumnosa, et desiderat quieto brachiorum Libitin» permulcenti uni amplexu circumplieaii. Hic morbus diù permaneat, priusquam ager morta- litatem expleveiit. Memoria, in Miti. Obs. et Inq. 19 Lugd. mandatur exemplum, in quo ascites mulierem infestans quadraginta annos et quatuor perduravi!. Nonnunquam autem tam citato et violento gradu pro- greditur, ut mortem tempore brevi obit. Medicis in- notuit, hunc morbum cor et pulmones, aqua collecta, frequentissime opprimere, atque ita impetum quasi in vitalem arcem faciendo, totum corpus diruere. Asci- tes quibusdam casibus, pedetentim incedit, niiseruni agrum, febre hectica, variisque recensitis malis, laces- sans, donec, delassatus, eum, coma vel animi deliquio, in brachia Libitina leniter transfert. DIAGNOSI». Etiamsi credendum est, scriptis PATHOLOGICI, artis incidendi professori», nihil controversia linquenti- bus, omnia morborum genera leges sui generis ferre, ta men, utpote ha, ab vita animali qua in humano genere eadem est, obtemperanda sunt, effectus plus ininus se invicem semper referent. Exinde utilitas signorum qua diagnosin constituunt recensendorum oritur, quo alii morbi ex aliis dignosci possunt. Inter morbos hunc mentìentes hydrops saecatus in conspectum egreditur. Hic morbus sub initio, se tu- more circumseiipto, et extrorsum prominente, osten- dit, gradatiti! progreditur, et parum molestia inferi, donec in miram molem adauxerit. Abdomcn, agro po- situram mutante, haud tam tumultuatur, aqua ad lo- 20 eum detineri videtur. Artus inferiores non intumes- cunt, priusquam morbusdiù permanserit; nec tussis in- quietai; nec respiratio fit anhelosa, si agrotans per acclivem aseendat. Appetentia cibi restat imminuta; vires totius corporis non dilabuntur; ager in somno noc- tem agit; sitis non pariter urget; urina haud copia tam parca quam in morbo generali redditur. Denique mor- bus fere longius quam ascites perennat. Aseitem eum tympanìtide, fertur, nonnunquam con- fundi. Atque in tympanìtide, ventre percusso, sonum humidi instar tympani, edit; nihil fiuctuationis sensum ferit; sitis non adeo intenditur; urina non colore tam rubro gaudens, copiosiùs fluit; tumor abdominis prò mole haud tantum gravat, et molestia, qua agrum fa- cessat, flatu sursùm et deorsùm expulso, plerumque permulcetur. Nonnullis, aliquando inter aseitem et hydropes ovarii et uteri dijudicandi, difficultas est. Nobis autem varia discrimina in aprico sunt, quibus hi morbi internoscan- tur. Hydropes saccati non sape diathesi hydropica laborant; et pars qua apparere inceperint, modus quo processerint, et tempus quo permanserint, certissimum discrimen prabebunt. Aseitem a diversis physconice speciebus eam referen- tibus, nullo negotio, secernere possumus. Fiuctuatio- nis sonitusque absentia; situ quem intumescenlia ha- bet; tumoris pondere et firmitate ex iis facile discer- nitur. Graviditatem inter et hoc malum dijudicatio diffici- lior evadit. Dignoseendi, autem, plurima quibus in utero gerentes obnoxia sunt incommoda, et mutatio- 21 nes quas corpus subit, et ratio qua oriuntur, potestà* lem offerunt. Inter gestandum catamenia profluere desinunt; mulieres gravida nausea languescunt; eer- vix uteri curtatur; fatus \ivus alìquando pcrcipitur; et mamma usque ad lactis eruptionem, tumesccre solent. Intumescentia ab hypogastrio incipit, opus generationis subsequitur, et partus terminum reddit. CAUSJ1 PRiEDISPONENTES Qujbcunq,ue corporis debilitatem inducunt, vel causarum excitantium vim intendunt, rite inter causas pradisponentes receuseantur. Neminem, his positis, latet, homines temperamento phlegmatico praditos, ad hoc malum procliviores esse, quandoquidem hoc temperamentum laxo et debili cor- poris habitu insigni tur. Sequior sexus huic morbo aggressionis pratextum prabet. Imo, insensile mon- strum! nitentem faminam et "semper amabilem" tu quoque impugnas. Bellissima virgo, teres, vegeta, vi- roque tempestiva, arripitur; pallescit; egregii decus oris evaneseit; et se in speculo videns alteram, amissam flet pulchritudinem, marcescit, maret; et gaudiis Hymenis desperatis, agrimonia, quotquot eunt dies, angitur, tandemque morti corripitur. "Quis desiderio sit pudor aut modus Tam chari capitis? Pracipe lugubres Cantus Melpomene, cui liquidam pater Vocem eum sithara dedit." 22 Habeo me probe persuasimi, omnibus innotuisse, morbos pracedentes quales dysenterea, diarrhaia vetus- ta, et fehres remittentes, variaque quibus vires corpo- ris dilabuntur, incommoda, morbum, de quo agitur, allicere. Nos ci. Pringle certiores fecit, febrium inter- mittentium relapsus aseitem frequenter induxisse. Ita locutus est: "Frequent relapses brought on visceral obstructions, which made the intermittents more ob- stinate and irregular, and to terminate in a dropsy or jaundice." Verba qua supra fecimus admodum stabi- lita fueruut ab ore elegantis Celsi "sape vero hoc inalimi perse incipit; sape alteri vetusto morbo, maxi- me quartana, supervenit." Late patet, quod exinanitiones, cui nullus prope est modus, omnigena, siva consulto facta, sive vulneribus fortuito inflicta, firmitatem corporis demoliuntur, ejus- que vires subducunl. Ergo, nemo non consensum dabit eas ad hoc malum producendum competere. His etiam accensenda magna defatigalo, exercitatione vel aliter inducta, et varii depriinentes animi affectus qua eun- dem fere effectum edunt. Cicero de ofliciis habet hac vcrba: "Vacandum est omni animi perturbatone tum cupiditate et metu, tum etiam egritudine et voluptate animi et iracundia; ut tranquillitas animi et securitas adsit." Inter causas qua fluida vita tam necessaria exhauriunt, enumerandas, diala parca, aquosa, vel mi- nus nutriens, et venus ni ni in in indulgenda, haud pra- tereunda sunt, qua posterior buie malo viam sternit, nervosum systema etiam reddendo languidum. Celsus inquit: "concubitus frequens, solvit." Nonnulli, procul dubio, mihi vitio verterent, si locum mentionis facienda prete riverirci hunc morbum ex usu 23 liquorum spirituosorum immodico, haud raro nasci.. A vetustissimo seculo, medici admonuerunt quod modici munera Liberi non transiliunda essent. Hinc, Androcy- des, sapientia clarus, in epistola quam ad Alexandrum misitadejus intemperantiam cohibendam, dixit: "vinum potaturus, rex, memento te bibere sanguinem terra, si- cuti venenum est homini cicuta, sic et vinum." Mala, in qua vinum nimis libere utendo incurrendum est, max- ime inter Romanos invaluisse, liquct ex dictis poeta Aquini: 'Dum bibimus—obrepit nonintelleetasenectus.' Homines, hodiernis diebus, noxiorum ejus effectuum immunes haud vivere, Sydenhamus et omnes scriptores recentiores satis superque comprobant. Nullus, qui ratiocinationem unquam exercuit, dubitare potest quod excessus vini admodum pervellit stomachum, debilitat, et igitur ad mala, sine numero, viam patefacit. Ea sunt inala immodici usus vini, ut Bacchi devinctus et intimus comes dixit: "At, ne quis modici transiliat munera Liberi, Certamina monet, eum Lapathis rixa super mero Debellata; monet Sithoniis non levis Evius.'" Medici se probe persuasos babent, quod vires, eor- pore desuefacto, imminuuntur, sanguinis circuitus re- tardatur, concoctio ìmpeditur, et assimilationis vigor languet. Luculenter igitur apparet vitam otiosam vel sedentariam homines buie malo maxime proclives red- dere. Quare haud temere admonuit Horatius, "Vitanda est improba, Siicn—Desidia." Ingluvies et crapula causa hujus morbi predispo- nente* recte habend» sunt. Cibus coctu facilis svste- 24 mati vigorem tribuit, si eo modi sumptus sit ut a ventri- culo, magno sine negotìo, subìgatur et concoquatur. Quodcunque ultra ingeritur, secundum Hyppocratem, evadit maxime noeivum: "óx« av rfo^n nrafx